Żużel na żywo

Żużel – co to za dyscyplina?

Żużel, zwany też sportem żużlowym lub z angielska speedwayem, to wyścigi motocyklowe na torach. Tory takie wysypane są sypką substancją, dawniej był to właśnie drobny żużel (o kolorze ciemnoszarym, dlatego też potoczna nazwa sportu żużlowego to „czarny sport”), stąd i polska nazwa, dziś jednak zastąpiły go nowocześniejsze i bezpieczniejsze dla zawodników sjenit i granit. Zawodnicy ścigają się w tak zwanych biegach, których ilość może się różnić w zależności od tego, czy to wyścig indywidualny (minimum 20), drużynowy (15), z udziałem par z tego samego zespołu/kraju (21). Zawsze wykonuje się cztery pełne okrążenia przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, zaś start jest wspólny, tak zwany zatrzymany (przed zawodnikami jest taśma).
Sport żużlowy to głównie domena Europejczyków, popularny jest w Skandynawii, Polsce, Wielkiej Brytanii, dawniej przyciągał też tłumy w Czechosłowacji i w ZSRR (popularność tam spadła, ale żużel i tak przyciąga kibiców). Poza Europą żużel święci triumfy w Australii czy USA, zawodnicy z tych krajów kilkakrotnie sięgali po najwyższe światowe laury, pierwszym mistrzem świata został zresztą Australijczyk Lionel van Praag.

Historia żużla oczywiście nie jest zbyt długa, to raptem 100 lat - ta okrągła rocznica wybije 15 grudnia 2023, bowiem tego dnia 1923 roku odbył się pierwszy wyścig uznany za oficjalny (było to w Australii).

Polski żużel – Tomasz Gollob, Bartosz Zmarzlik i inni

Początki polskiego żużla to lata 30. XX wieku, wtedy ścigano się w kilku różnych klasach. Pierwsze wielkie sukcesy zaczęły się na przełomie lat 60/70. XX wieku, kiedy to brązowy medal mistrzostw świata zdobył Antoni Woryna, a kilka lat później, w 1973 roku, mistrzem został Jerzy Szczakiel. Na kolejne złoto czekać przyszło aż do czasów Tomasza Golloba, był to rok 2010.
Ostatnie lata to jednak absolutna polska dominacja, a żużlowym fenomenem jest Bartosz Zmarzlik, który czterokrotnie sięgał po najwyższe światowe laury, przerywając lata triumfów dwoma srebrami i brązem. W klasyfikacji medalowej wszechczasów Bartosz Zmarzlik jest już na 7. pozycji, a jako jedyny z czołówki kontynuuje karierę. Swojej 18. pozycji w tym zestawieniu nie poprawi już Tomasz Gollob, który karierę reprezentacyjną zakończył.

Żużel ekstraliga i 1 liga – transmisje, tabela

Zaledwie w 6 krajach świata odbywają się regularne ligowe zmagania w sporcie żużlowym (w kilku innych to pojedyncze zawody). W tym gronie jest Polska, w której oprócz PGE Ekstraligi rozgrywki żużlowe odbywają się też w 1 i w 2 lidze. Najbardziej utytułowane zespoły w historii to Unia Leszno, Stal Gorzów Wielkopolski, Polonia Bydgoszcz i ROW Rybnik. Wyścigi żużla mają lepszą średnią kibiców niż... piłka nożna.

Transmisje żużlowe z najważniejszych rozgrywek to ostatnio monopol Canal+ Sport, Eurosportu (Player) i TTV. Obecny sezon PGE Ekstraligi zakończył się 24 września, podobnie jak rok wcześniej tabelę otwiera Motor Lublin, w którym ściga się Bartosz Zmarzlik.

Ze względu na stosunkowo niewielką liczbę zawodników startujących w wyścigach żużlowych federacje narodowe umożliwiają żużlowcom branie udziału w zawodach nie tylko we własnym kraju, na przykład polscy zawodnicy mogą się też ścigać w Szwecji czy w Wielkiej Brytanii w barwach tamtejszych zespołów - najlepszym przykładem Bartosz Zmarzlik, który jest też zawodnikiem szwedzkiego Lejonen Speedway. To ewenement jeśli chodzi o sporty drużynowe.

Speedway Grand Prix i SEC

Od 1934 do 1994 roku odbywały się jednodniowe Mistrzostwa Świata na żużlu. Od 1995 roku zastąpiły je zawody Grand Prix, których zwycięzca jest uważany za mistrza świata. Do tej pory pięciokrotnie wygrał Grand Prix Szwed Tony Rickardsson (wcześniej wygrał też raz poprzednią formułę), czterokrotnie zaś Bartosz Zmarzlik i Amerykanin Greg Hancock. Obrońcą tytułu jest Zmarzlik, któremu dzielnie sekunduje Maciej Janowski (brąz w 2022 roku). Jego ostatni triumf w Toruniu oglądał komplet 17 tysięcy kibiców.

SEC (Speedway Euro Championship) to z kolei odpowiednik Mistrzostw Europy, od 2013 roku w wyścigach biorą udział najlepsi żużlowcy; najbardziej utytułowanym Polakiem jest w tym gronie Sebastian Ułamek, który ma na koncie złoto i dwa srebra.

Żużel na żywo

Dane wskazują, że obok siatkówki i piłki nożnej to właśnie żużel (pomijając zimowe okresy fascynacji skokami narciarskimi) jest na podium, jeśli chodzi o popularność sportów w Polsce. Ostatni triumf Bartosza Zmarzlika za pośrednictwem telewizji oglądało około 800 tysięcy widzów. Ekstraliga prezentuje poziom z najwyższej półki, podobnie jest ze stadionową infrastrukturą, w której wielki nacisk kładzie się na bezpieczeństwo zawodników. To jednak wciąż sport ograniczający się popularnością do kilku regionów, w którym są prężne ośrodki żużlowe.

Żużel live w Internecie

Żużel online w Internecie zobaczyć można w serwisach Canal+online, Player (Eurosport Extra) oraz sport.tvp.pl. Wybrane wydarzenia i mecze żużlowe dostępne są też w STS TV i Fortuna TV.
Aktualne informacje o transmisjach żużlowych zawsze znaleźć można na stronie https://tvsport.pl/kategoria/zuzel.