Piłka ręczna (czasem zwana w Polsce szczypiorniakiem, bowiem pierwsze mecze rozgrywali internowani legioniści w obozie w dzielnicy Kalisza, Szczypiornie) to drużynowa gra, w której naprzeciw siebie stają dwie drużyny po 7 zawodników. To bramkarz (może opuścić pole bramkowe, wówczas jest traktowany jak zawodnik z pola), obrotowy, trzej rozgrywający i dwaj skrzydłowi. Celem jest oczywiście zdobycie większej niż przeciwnik ilości bramek. Żaden zawodnik, poza bramkarzem, nie może zrobić z piłką w ręku więcej niż trzy kroki (i trzymać ją w ręku dłużej niż 3 sekundy), tak więc ważne jest jej kozłowanie i szybka wymiana podań z partnerami z zespołu. Piłkę można odbić dowolną częścią ciała oprócz stóp i podudzia. Bramki zdobywa się, rzucając zza linii 6 metrów od bramki przeciwnika, przekroczenie tej linii przez atakującego oznacza, że gol został zdobyty nieprawidłowo, zaś przez broniącego, że należy się rzut karny. Rzuty karne w piłce ręcznej wykonuje się z 7. metra przed bramką.

Mecz piłki ręcznej trwa 2 x 30 minut (niekiedy licznik czasu może być na chwilę zatrzymany), jeśli zakończy się remisem, następuje dogrywka 2 x 5 minut, a potem, ewentualnie, rzuty karne. Sędziowie mogą udzielać zawodnikom 3 rodzajów napomnień: to żółta kartka, dwuminutowe wykluczenie (wtedy drużyna gra w osłabieniu) lub kartka czerwona, eliminująca gracza z meczu. Specyficznym przepisem w zasadach piłki ręcznej jest tak zwana gra pasywna: jeśli drużyna posiadająca piłkę nie kwapi się z atakiem i podaje między sobą, grając na czas, sędzia odgwizduje, po wcześniejszym ostrzeżeniu, rzut wolny dla przeciwnika.

Najważniejsze rozgrywki – Liga Mistrzów, Mistrzostwa Świata, Mistrzostwa Europy

Najważniejszą imprezą w piłce ręcznej są mistrzostwa świata, rozgrywane co dwa lata. Ostatnie finały mistrzostw świata w piłce ręcznej mężczyzn, w roku 2023, organizowały wspólnie Polska i Szwecja. Rozgrywki te zdominowali ostatnio Duńczycy, którzy zwyciężali trzykrotnie z rzędu. Polska złota nigdy nie zdobyła, była natomiast w 2007 roku wicemistrzem. W składzie były wówczas takie gwiazdy jak Sławomir Szmal, bracia Lijewscy, bracia Jureccy czy Krzysztof Bielecki. Mistrzostwa Europy w piłce ręcznej rozgrywane są także co dwa lata, kolejne odbędą się w roku 2024. Wystąpi na nich reprezentacja Polski, a tytułu bronią Szwedzi. Polska w mistrzostwach Europy w piłce ręcznej nie zdobyła nigdy medalu, zarówno jeśli chodzi o mężczyzn, jak i kobiety.

Najbardziej elitarnymi rozgrywkami klubowymi w piłce ręcznej jest Liga Mistrzów. Zastąpiła ona w 1993 roku Puchar Europy Mistrzów Krajowych. Rozgrywana jest co roku, a w sezonie 2015/16 zwyciężyła w niej polska drużyna Vive Tauron Kielce (obecnie Industria Kielce). Najbardziej utytułowaną drużyną jest FC Barcelona, która Ligę Mistrzów wygrała w sumie aż 11 razy.

Polska piłka ręczna – Industria Kielce, Orlen Wisła Płock, PGNiG Superliga

Industria Kielce jeszcze dwukrotnie grała w finale Ligi Mistrzów, dwukrotnie też zajęła trzecie miejsce. To także 20-krotny mistrz Polski, ostatnio 12 lat z rzędu zwyciężyła w PGNiG Superlidze (przynajmniej pod taką nazwą zakodowała się w pamięci kibiców, od 7 sierpnia 2023 roku to oficjalnie już Orlen Superliga Mężczyzn)! Trenerem Industrii Kielce jest Kirgiz Tałant Dujszebajew, swego czasu dwukrotnie najlepszy szczypiornista świata. Jedyny tak naprawdę liczący się rywal Industrii Kielce to Orlen Wisła Płock, ostatnio 12-krotny wicemistrz (w sumie też 7 mistrzostw). O brąz najczęściej w PGNiG Superlidze rywalizują Azoty-Puławy i Górnik Zabrze.

Piłka ręczna kobiet

Mistrzostwa świata w piłce ręcznej kobiet rozgrywane są w podobnym systemie co męskie, w 2023 roku nasze reprezentantki bez sukcesów walczyły o pierwszy w historii medal na boiskach Danii, Szwecji i Norwegii (ta ostatnia broniła tytułu). Najlepsza okazała się Francja. Jeśli chodzi o mistrzostwa Europy, kobiety grę w eliminacjach zaczną w lutym 2024 (mowa o Polsce), tam tytułu również bronią Norweżki.

Kobiece zespoły w piłce ręcznej także mają Ligę Mistrzów, w niej trzy ostatnie edycje wygrała norweska drużyna Vipers Kristiansand. Polskie zespoły w piłce ręcznej kobiet nigdy nie zdobywały laurów w Lidze Mistrzów. W rodzimej PGNiG Superlidze kobiet (oficjalnie zwanej teraz Orlen Superligą Kobiet) od 3 lat dominuje natomiast Zagłębie Lubin, a jego największym rywalem jest MKS Perła Lublin.